Parentificatie scheiding

Een scheiding is voor kinderen een heftige ervaring, daarom is het belangrijk om bewust te zijn van hun (mogelijke) gevoelens en processen. Onderlinge communicatie, de wijze waarop de scheiding verloopt en hoe het leven erna eruit ziet heeft grote invloed op hun gevoelens, ontwikkeling en hoe ze er later naar terugkijken. Naast ‘hechting‘, ‘loyaliteitsconflict‘ is ook parentificatie een pedagogische term die vaak gebruikt wordt bij een scheiding. Wat is dat eigenlijk?

Parentificatie is een term die door Boszorgmenyi-Nagy (pionier contextuele therapie) is geïntroduceerd. Het is een term die veel gebruikt wordt in de pedagogiek bij kinderen en scheiding. Parentificatie houdt samengevat in dat een kind verantwoordelijk gemaakt wordt en taken/een rol overneemt van een ouder. Dit kan kort en minimaal maar ook of in zorgelijke vorm voorkomen: van kleine praktische zaken tot écht de rol van een ouder in huis over (willen) nemen. Na een scheiding ziet een gezin er anders uit en veranderen de verhoudingen, kinderen moeten (net als de ouders) wennen aan de nieuwe situatie en het nieuwe gezinssysteem. Er vinden praktische en emotionele veranderingen plaats, daarbij willen kinderen vaak (afhankelijk van de leeftijd en situatie) ook de situatie herstellen zoals deze was en/of het helpen bij het nieuwe evenwicht. Het is goed hier alert op te zijn, want té veel verantwoordelijkheid(sgevoel) voor een kind kan gevolgen hebben in hun (emotionele) ontwikkeling.

Voorbeelden parentificatie

1. Bram (12) gaat na de scheiding van zijn ouders ineens vaak bemiddelen als zijn zusjes ruzie hebben.
2. Anne (14) kruipt vaker bij haar moeder op de bank om te luisteren naar haar dag en haar verdriet (over de scheiding).
3. Cas (10) laat na de scheiding thuis heel rustig gedrag zien bij zijn vader en helpt spontaan vaak met koken.
4. Veerle (17)heeft na de scheiding alle administratie en inkomende post in huis overgenomen.
5. Thomas (8) loopt na de scheiding bij harde geluiden naar het raam en kijkt of de deur op slot is.
6. Melanie (16) is ineens een rustige puber en helpt haar broertje vaak met huiswerk.

Wat kan de reden zijn?

1. Dit deed Brams vader voorheen in huis en dit heeft hij nu gekopieerd omdat hij ervaart dat iemand anders dat nu moet doen.
2. Anne ziet dat haar moeder vaker somber en alleen is en vindt dat sneu, ze vindt dat haar moeder bij iemand terecht moet kunnen.
3. Cas weet dat zijn vader dat voorheen geen leuk klusje vond en ziet hem graag vrolijk.
4. Veerle weet dat haar moeder hier stress van kreeg, dus nu neemt zij het over nu haar vader uit huis is.
5. Voor Thomas voelt het belangrijk om te beschermen en het huis veilig te houden, als hij bij zijn moeder is.
6. Melanie wil haar vader niet tot last zijn, houdt zich daarom op de achtergrond en neemt een verantwoordelijke helpende rol aan.

Wees er bewust van

Er is niet perse sprake van ‘wel of niet’ parentificatie, het gaat om ‘signalen van’ parentificatie die de mate bepalen. Als er korte periode een paar signalen/gedragingen zijn, wil dat niet zeggen dat het meteen ernstig is. Maar mochten veel gedragingen vaker en langer voorkomen, zijn dat veel (zorgelijke) signalen van parentificatie. Herken het gedrag op tijd om te voorkomen dat het een vast patroon wordt en/of dat het erger wordt.

Hoe lief en sociaal het gedrag van een kind ook over kan komen, ze kunnen zichzelf hierdoor wegcijferen en niet de dingen doen die bij hun leeftijd passen. Als ze zich té erg verantwoordelijk voelen, zichzelf wegcijferen en alleen maar willen zorgen, heeft dit invloed op hun latere leven en hoe ze zichzelf in relaties tot anderen gaan plaatsen.

Een kind mag kind zijn

Waardeer de intentie van je kind en stel het gerust, ze mogen dus horen (en voelen) dat papa/mama het best zelf kan en dat zij dat niet hoeven te doen. Blijf dit rustig herhalen als dit nodig is en laat je kind horen en voelen dat hij/zij ‘gewoon’ lekker mag spelen. Overleg zo nodig met de ex-partner of dit gedrag ook in het andere huishouden gebeurt.

Bij Wender Mediation is een belangrijk onderdeel van het ouderschapsplan ‘communicatie’ met elkaar. Want ex-partners hoeven elkaar niet vaker of minder vaak te spreken dan nodig en gewenst. Op welke manier werkt contact het beste, en bij welke voorbeelden overleggen jullie eerst met elkaar? Bij Wender Mediation krijgt dit genoeg aandacht.

Kijk eens verder op onze website voor goede ervaringen van onze klanten met onze dienstverlening.

Lees meer

Indexatie alimentatie 2024

20 november 2023

Per januari 2024 worden onderhoudsbijdragen verhoogd met 6,2%. De indexatie alimentatie is in jaren niet zo hoog geweest.

Lees meer

Indexatie alimentatie 2023

23 november 2022

De indexatie alimentatie 2023 is vastgesteld op 3,4%. Wat betekent dat precies?

Lees meer

Verschil geregistreerd partnerschap & samenlevingscontract

26 juli 2022

Stellen die niet willen trouwen maar wel zaken formeel willen vastleggen, kunnen kiezen voor (geregistreerd) partnerschap of een samenlevingscontract. Wat zijn de overeenkomsten en verschillen?

Lees meer